Oʻzbekistonda eng yirik neft va bitum koni ochilgan

Zarafshon choʻqqisida Oʻzbekistondagi eng katta yopishqoq neft va bitum koni topilgan.

Kon “Sanoat Energetika Guruhi” (SEG) va “Kontiki-Exploration” kompaniyalarining birgalikdagi sa’y-harakatlari bilan kashf etilgan. U “Yangi O‘zbekiston” (“Yangi O‘zbekiston”) deb atalgan.

Konning bitumli neft zaxiralari deyarli 100 million tonnaga baholanmoqda. Bu yerda yiliga 1500 ta quduq burg‘ilash sharti bilan 2025 yilga kelib maksimal yillik qazib olish darajasi 1 million tonnani tashkil etishi rejalashtirilgan. Bitumli neft qazib olish darajasini ta’minlash uchun yiliga 1500 ta quduq qazish rejalashtirilgan.

Birinchi razvedka qudug‘ini burg‘ulash 2021-yil 15-mayda boshlangan. Burg‘ilash ishlari Samarqand va Navoiy viloyatlari chegarasida olib borilmoqda, baholash va o‘zlashtirish quduqlarining chuqurligi 400 metrdan 750 metrgacha. Burgʻilash jarayonida alb, senoman va turon davriga oid shagʻal va qumtosh qatlamlari topilgan. Ularning barchasi neft, qo’shimcha yopishqoq moy va bitum bilan to’yingan bo’lib chiqdi.

“Yangi O‘zbekiston” koni Markaziy Osiyodagi eng yuqori texnologiyali konlaridan biriga aylanishi kutilmoqda. Yaqin 12 yilda uni rivojlantirish uchun 2,5 milliard dollar sarmoya kiritish rejalashtirilgan.

Uglevodorodlarni ishlab chiqarish uchun SEG bir qator xalqaro neft konlari servis kompaniyalarini loyihaga jalb qildi, jumladan:

• McDANIEL (Kanada) – geologik tadqiqot, texnologiyalarni tanlash, rivojlanish strategiyasi va texnik-iqtisodiy asoslash;
• BYIS Manufacturing (AQSh) – bug ‘sikl quduqlarini tozalash texnologiyasi, sanoat bug’ ishlab chiqarish;
• O’NEILL Industries (AQSh) – karbonat angidrid, azot va sirt faol moddalar bilan birga bug’ hosil qilish va quyishni ta’minlaydigan bug’ aylanmasi quduqlarini tozalash texnologiyasi;
• GenOil (Kanada) – bitum moyini «sintetik» moyga qayta ishlash texnologiyasini ishlab chiqish, texnologiya litsenziati;
• Energetika va muhandislik (Rossiya) – bitum moyini «sintetik» moyga qayta ishlash texnologiyasining asosiy loyihasi;
• Veraton I.T.C. (Rossiya) – vodorod termobarokimyoviy ta’sir qilish texnologiyasi;
• Qozon Federal universiteti (Rossiya) – yadroning petrofizik tadqiqotlari, in situ yonish texnologiyasini ishlab chiqish.

“Sanoat Energetika Guruhi” bosh direktori Shokir Fayzullaev konning ochilishi kompaniyaning 2030 yilga borib neft qazib olishni 1,6 million tonnaga yetkazish strategiyasining bir qismi ekanligini taʼkidladi.

“Bugungi kunda ishlab chiqarishni yiliga 425 ming tonnadan 500 ming tonnagacha oshirishga erishdik. “Yangi O‘zbekiston” konini o‘zlashtirish bu ko‘rsatkichning sezilarli darajada oshishiga olib kelishi kafolatlangan. Shunday qilib, O‘zbekiston yaqin kelajakda import qilinadigan neftni qisqartirishi va o‘z xomashyosidan qayta ishlangan mahsulotlar ishlab chiqarishi mumkin bo‘ladi”, — deya tushuntirdi Fayzullaev.