Xizmat ko‘rsatish sohasini rivojlantirish chora-tadbirlari muhokama qilindi

Prezident Shavkat Mirziyoyev raisligida 7-fevral kuni hududlarda xizmat ko‘rsatish va servis sohasini rivojlantirish masalalariga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi, deb xabar bermoqda davlatimiz rahbari matbuot xizmati.

Uch yil avval boshlangan keng ko‘lamli dastur o‘z samarasini bermoqda: xizmat ko‘rsatish sohasida qo‘shimcha 1,5 million fuqaro barqaror daromad manbaiga ega bo‘ldi, xizmatlar hajmi 2018-yildagi 19 milliard dollardan 65 milliard dollarga oshdi. Tezlashuv ayniqsa axborot texnologiyalari, moliyaviy xizmatlar, turizm, aviatsiya, ta’lim va tibbiyot kabi sohalarda sezilarli.

Ijobiy dinamikaga qaramay, keyingi o’sish salohiyati sezilarli darajada yuqoriligicha qolmoqda, hududlar va tarmoqlarda imkoniyatlarni amalga oshirish ko’pincha tegishli muvofiqlashtirilgan holda amalga oshirilmaydi.

Shunday qilib, Xorazm 6 million sayyohni jalb qilishni rejalashtirmoqda, ammo buning uchun havo qatnovlari ham, temir yo‘l aloqalari ham yetarli emas. Shu bilan birga, tibbiyot, aviatsiya va energetika sohalarida xususiy sektor ishtirokidagi loyihalar qiymati 20 milliard dollardan oshdi, ichimlik suvi, kanalizatsiya va yo‘l qurilishida esa bunday tashabbuslar deyarli yo‘q.

Yig‘ilishda mavjud muammolar tahlil qilinib, keng imkoniyatlar aniqlandi.

Ta’kidlanganidek, so‘nggi yetti yilda aholi daromadlari va to‘lov qobiliyati ikki baravar oshgani, bu esa xizmatlarga talabning oshishiga olib kelgan. Shu munosabat bilan vazirlik va hokimlarga har kuni ko‘rsatilayotgan xizmatlar ko‘lamini kengaytirish, tadbirkorlarga qulay shart-sharoit yaratish yo‘llarini izlash bo‘yicha topshiriqlar berildi.

Joriy yilda xizmat ko‘rsatish hajmini 15 foizga, 82 milliard dollarga, eksport hajmini 8,5 milliard dollarga yetkazish, ushbu sohada 2,5 million kishini ish bilan ta’minlash bo‘yicha maqsadli ko‘rsatkichlar belgilandi.

Bank-moliya sohasida alohida istiqbollar kuzatilmoqda. Quruvchilarga yangi uy-joy massivlarining 10-15 foizini notijorat ko‘chmas mulk toifasiga o‘tkazishga ruxsat beriladi. Ushbu salohiyatdan samarali foydalanish uchun banklar ko‘chmas mulkni to‘g‘ridan-to‘g‘ri ishlab chiqaruvchilardan keyinchalik foydali ijara yoki tadbirkorlar uchun lizing asosida sotib olish taklif etildi. Hisob-kitoblarga ko‘ra, bu 50 ming kvadrat metr notijorat ko‘chmas mulkni muomalaga kiritish va 100 ming ish o‘rni yaratish imkonini beradi.

Moliyaviy xizmatlar hajmini 30 foizga oshirish rejalashtirilgan. Aholiga yaqin mahalla bankirlari mexanizmining ishga tushirilishi qo‘shimcha imkoniyatlar ochadi. Xususan, kadastr, soliq va adliya organlari ma’lumotlarini banklarning axborot tizimlariga integratsiyalashuvi ko‘rsatilayotgan xizmatlar sifati va hajmini oshiradi.

Joriy yildan boshlab hududlarda xizmat ko‘rsatish va servis sohasini rivojlantirishga yangicha yondashuv qo‘llaniladi. Mahalliy Kengashlar tomonidan 1156 ta haydovchi loyihasi ma’qullangan bo‘lib, ularni amalga oshirish uchun 1 trillion so‘m mablag‘ yo‘naltiriladi.

Ushbu tashabbuslar doirasida 72 ta qirg‘oqbo‘yi dam olish maskani tashkil etish, 24 soatlik ish rejimiga ega 154 ta turistik va gastronomik ko‘chalarni tashkil etish, 62 ta istirohat bog‘ini zamonaviy ko‘rinishga keltirish, 364 ta yo‘l bo‘yida xizmat ko‘rsatish ob’ektlarini qurish va boshqalar rejalashtirilgan.

Ikki yil avval savdo va xizmat ko‘rsatish korxonalari uchun 1 foiz ijtimoiy soliq stavkasi belgilangan edi. Bu davrda bunday korxonalar soni 1,5 barobar oshdi. Ko‘plab tadbirkorlar “soyadan” chiqib, oylik ish haqini to‘g‘ri aks ettira boshlagani tufayli mehnatga haq to‘lash fondi 3,2 barobar ko‘payib, budjetga 2,1 trillion so‘m miqdorida qo‘shimcha daromad keltirdi.

Ushbu natijalarni inobatga olgan holda, imtiyozni yana uch yilga uzaytirish taklif etildi. Endi u oyiga kamida 3 million so‘mdan oladigan 30 yoshgacha bo‘lgan xizmat ko‘rsatish korxonalari xodimlariga taalluqli bo‘ladi. Qurilish, savdo va umumiy ovqatlanish korxonalarida xodimlar bilan qisqa muddatli, soddalashtirilgan mehnat shartnomalari tuzish imkoniyati yaratiladi.

Keyingi uch yilda 27 turdagi davlat xizmatlari xususiy sektorga o‘tkazildi. Shunga qaramay, vazirlik tizimida tadbirkorlar tomonidan ko‘rsatilishi mumkin bo‘lgan xizmatlar ko‘p. Joriy yilda yana 29 ta davlat xizmatlarini xususiy sektorga o‘tkazish rejalashtirilgan.

Bundan tashqari, yer uchastkalari va davlat mulkini ijaraga berish yoki xususiylashtirish uchun ochiq, shaffof va qulay shart-sharoitlarni ishlab chiqish vazifasi qo‘yildi.

Davlatimiz rahbarining 2024-yil 20-dekabrdagi “Hududlarda iqtisodiy o‘sishning yuqori sur’atlarini ta’minlash va aholi bandligini ta’minlashning yangi tizimi to‘g‘risida”gi farmoni bu borada katta imkoniyatlar yaratdi. Unga ko‘ra, joriy yilning 1 martidan boshlab tumanlardagi 10 ming kvadrat metrgacha bo‘lgan maydoni olti oy davomida sotilmagan davlat mulki ob’ektlari tadbirkorlarga 10 yil muddatga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ijaraga beriladi. To‘rt yil davomida ijara haqi o‘z vaqtida to‘langan taqdirda, tadbirkor ushbu mulkni xususiylashtirishi mumkin bo‘ladi. Yoshlarga IT va chet tillarini o‘rgatuvchi va xalqaro sertifikatlar beruvchi yosh tadbirkorlar uchun birinchi yil uchun ijara haqi bepul taqdim etiladi.

Davlat rahbari masofaviy xizmatlar eksportini ko‘paytirish zarurligini ta’kidladi. Bunga erishish uchun xorijiy xizmatlar bozorini o‘rganish, uning talablariga javob beradigan mutaxassislarni tayyorlash vazifasi qo‘yildi.

Joriy yilda kreativ iqtisodiyotdagi startap loyihalari uchun 50 million dollar ajratilgan bo‘lib, bu yoshlar tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlash, xorijiy kompaniyalarda ishlayotgan hamyurtlarni jalb etishga qaratilgan.

Umuman olganda, IT-xizmatlar hajmini 30 foizga (80 trillion so‘mgacha) oshirish va eksport hajmini 1 milliard dollardan ortiqroqqa yetkazish, shuningdek, hududlar va tarmoqlarda xizmatlarni raqamlashtirishni davom ettirish rejalashtirilgan.

Rivojlangan transport infratuzilmasisiz xizmatlarni rivojlantirish mumkin emas. O‘tgan yili transport xizmatlari ko‘rsatish hajmi 8,6 foizga o‘sib, 145 trillion so‘mni tashkil etdi, ammo bu iqtisodiy o‘sishning yuqori sur’atlarini ta’minlash uchun yetarli emas.

Bu borada qoʻshimcha chora-tadbirlar koʻriladi: shaharlar oʻrtasidagi reyslar va poyezdlar sonini koʻpaytirish, multimodal logistika markazlarini qurish, tranzit yuklar ulushini oshirish va taksilar tarmogʻini kengaytirish.

Hisob-kitoblarga ko‘ra, mazkur chora-tadbirlar tufayli joriy yilda transport xizmatlari hajmini 185 trillion so‘mga, eksport hajmini esa 2,3 milliard dollarga yetkazish mumkin.

Turizm eng yirik xizmat ko’rsatish sohasi bo’lib qolmoqda. Keyingi yillarda dunyoning 90 dan ortiq davlati bilan aloqalar yoʻlga qoʻyilgani tufayli xorijlik sayyohlar soni qariyb toʻrt barobar oshdi, oʻtgan yili turizm xizmatlari eksporti 3,5 milliard dollarni tashkil etdi.

Mamlakatning salohiyati esa ancha yuqori. Jumladan, Malayziya va Indoneziya fuqarolari Umra ziyoratiga borishdan oldin ulug‘ allomalarimiz maqbaralarini ziyorat qilishni istaydi, bu maqsadda “Umra plyus” sayyohlik paketini yo‘lga qo‘yish rejalashtirilgan.

Samarqand, Shahrisabz, Buxoro, Xiva va Toshkent sayyohlik majmualarida xalqaro kontsert va forumlarning o‘tkazilishi tashrif buyuruvchilarning ko‘p sonini o‘ziga jalb etib, mehmonxona biznesi, restoran sohasi, savdo va boshqa dam olish maskanlarini rivojlantirishga xizmat qiladi.

Ijtimoiy sohada ham katta imkoniyatlar mavjud. Shunday qilib, o‘tgan yili chet el fuqarolarini davolanishga jalb etish va tibbiy xizmatlar eksportini ko‘paytirishga qaratilgan “Tibbiy mehmondo‘stlik” dasturi ishga tushirildi.

Oxirgi sakkiz yil ichida 125 ta yangi oliy ta’lim muassasasi ochildi, ammo ta’lim eksporti hozirgi imkoniyatlardan ancha pastligicha qolmoqda. Bundan tashqari, ayrim foydalanilmayotgan madaniyat va san’at markazlari xususiy sektorga berilishi mumkin edi.

Yig‘ilishda Prezident mas’ul mutasaddilarning hisobotlarini eshitdi, tadbirkorlar bilan muloqot o‘tkazdi. Soha rahbarlari joriy yilda sohada 2,5 million nafar hudud aholisini ish bilan taʼminlash rejalari haqida maʼlumot berdi.