10 iyun 2025

Kreativ iqtisodiyot: madaniy merosdan investitsion kelajakka

Poytaxtimizda to‘rtinchi bor tashkil etilayotgan Toshkent xalqaro investitsiya forumining “Kreativ iqtisodiyot: Madaniy merosdan investitsion kelajakka” mavzusida panel sessiyasi tashkil etildi, deb xabar qilmoqda ISSV matbuot xizmati. Unda kreativ sanoatning global iqtisodiyotdagi ahamiyati, ularning daromadni diversifikatsiyalash, yangi ish o‘rinlari yaratish va barqaror rivojlanishga hissa qo‘shishdagi roli muhokama qilindi.

Euronews bosh muharriri Jane Witherspoon moderatorlik qilgan sessiyada O‘zbekistonning boy madaniy merosi, rivojlanayotgan kreativ ekotizimi va bu sohalarda yuzaga kelayotgan investitsion imkoniyatlar – hunarmandchilik, madaniy turizm, zamonaviy san’at markazlari va xalqaro festivallar doirasidagi loyihalar kabi muhim mavzular haqida so‘z yuritildi.

Tadbirda nutq so‘zlagan Buxoro biennalesining badiiy rahbari Diana Kempbell Madaniyat va san’atni rivojlantirish fondining xalqaro strategiyasi O‘zbekistonda allaqachon mavjud bo‘lgan iste’dodlarni qo‘llab-quvvatlash va ularni xalqaro muloqot va hamkorlikka jalb qilishga qaratilganini ta’kidladi. Shuningdek, u san’at bu boshqalarning iqtisodiy haqiqatini o‘zgartirish imkoniyati ekanligini qo‘shib o‘tdi.

“Birinchi biennalemiz hali ochilmagan bo‘lsa-da, ko‘plab mehmonxonalar allaqachon to‘liq bron qilib bo‘lingan, chunki muxlislar rassomlarning O‘zbekistonga kelib, qanday san’at asarlari yarata olishlarini ko‘rishga oshiqishmoqda. Qiziqarli jihati shundaki, ular O‘zbekistondagi noyob kontekst tufayli butunlay boshqacha ishlamoqda. Biz Buyuk Ipak Yo‘li bo‘ylab o‘tgan tarixiy obidalarni – madrasalar, masjidlar va karvonsaroylarni zamonaviy san’at bilan uyg‘unlashtirmoqdamiz”, – deydi Diana Kempbell.

Sessiyada O‘zbekistonning boy madaniy merosi, rivojlanayotgan ijodiy ekosistema va bu sohalardagi investitsiya imkoniyatlari, jumladan hunarmandchilik, madaniy turizm, zamonaviy san’at markazlari va xalqaro festival loyihalari kabi muhim masalalar ko‘rib chiqildi.

Toshkentdagi Zamonaviy san’at markazi kuratori va badiiy rahbari Sara Raza markazning faqat o‘zi emas, balki katta tizimning bir qismi sifatida trampling bo‘lishi kerakligini ta’kidladi. U gap faqat ijod haqida emas, balki jamiyatni shakllantirish borasida ketayotganini ta’kidladi.

“Biz tizimni qanday ishlashi kerakligini qayta ko‘rib chiqishimiz kerak. Yangi mutaxassislarni yollashimiz kerak. Shuni tushunishimiz muhimki, hamma ham rassom yoki kurator bo‘la olmaydi. Arxitektorlar, dizaynerlar, fotosuratchilar, shaharsozlik ustalari, pedagoglar, master-klass tashkilotchilari, rivojlanish va marketing bo‘yicha mutaxassislar ham kerak bo‘ladi. Bu xilma-xil ekotizim va biz turli sohalardagi odamlarni jalb qilmoqchimiz. Sanat markazi Toshkentdagi Xalqaro Vestminster universitetidan piyoda atigi on daqiqalik masofada joylashgan bolib, biz ular bilan magistratura dasturini yolga qoyish boyicha hozirdanoq muzokaralar olib bormoqdamiz, u yerda men ham dars beraman. Biz yoshlar san’at va madaniyatdan jamiyat, g‘oyalar va yondashuvlarni qayta ko‘rib chiqish vositasi sifatida foydalanishini istaymiz, – deya qo‘shimcha qildi Sara Raza.”, – deydi Sara Raza.

Tadbirda mamlakatning xalqaro brendini yaratish, yosh ijodkorlar va kreativ tadbirkorlar uchun sharoitlar yaratish, madaniyat va san’atni iqtisodiy rivojlanishning asosiy omiliga aylantirish masalalari ham muhokama qilindi.

“O‘zbekistonda juda ko‘p iste’dodli va ilhomlantiruvchi zamonaviy san’atkorlar bor, ular hozirgacha xalqaro maydonga chiqish imkoniyatiga ega bo‘lmagan. Eng muhim tomoni, Buxorodagi biennaledagi barcha ishlar buyurtma asosida yaratilgan yangi asarlardir. Demak, bu yangi asarlarni biz rassomlar bilan birgalikda va O‘zbekistondagi hunarmandlar bilan hamkorlikda ishlab chiqyapmiz. Bu asarlarni kelajakda butun dunyo muzeylarida aylanishini ko‘rishni xohlayman. Shuningdek, rassomlar o‘zlari ham sayohat qilish, o‘rganish va rivojlanish imkoniyatiga ega bo‘lishladi,” – dedi Diana Kempbell.

Tadbir kreativ iqtisodiyotning O‘zbekistonda strategik yo‘nalish sifatida rivojlanishiga va xorijiy investorlar uchun yangi jozibador maydonni yaratish yo‘lidagi muhim qadam sifatida baholandi.