Qonunchilik palatasi deputatlari import qilinadigan tovarlar uchun isteʼmol kreditlari toʻgʻrisidagi qonunni qabul qildi

“Gazeta.uz”ning yozishicha, Qonunchilik palatasi import qilinadigan tovarlarga iste’mol krediti berishga ruxsat beruvchi qonunni qabul qildi (hozirda ular faqat mahalliy avtomobillar va maishiy texnika uchun beriladi). Prezident 2018-yilning oktabr oyidayoq bunday tuzatishlar kiritish bo‘yicha topshiriq bergan edi. Hujjat endi Senat tomonidan ko‘rib chiqiladi.

O‘zbekiston Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi 17-yanvar kuni bo‘lib o‘tgan yig‘ilishda “Iste’mol krediti to‘g‘risida”gi qonunga import qilinadigan tovarlarga iste’mol kreditlari berishni nazarda tutuvchi o‘zgartishlarni qabul qildi. Hujjat ko‘rib chiqish uchun Senatga yuborildi.

Bugungi kunda O‘zbekistonda iste’mol kreditlari faqat mahalliy avtomobillar, maishiy texnika va xizmatlar uchun beriladi.

O‘tgan haftada qo‘shimchalar faqat birinchi o‘qishda qabul qilinganidan so‘ng O‘zLiDeP fraksiyasi deputati Doniyor G‘aniyev kechiktirilganidan norozi bo‘lib, hujjatni zudlik bilan ikkinchi va uchinchi o‘qishda qabul qilishni taklif qilgan edi.

Seshanba kungi yig‘ilishda u hujjatni yakunlash to‘g‘ri g‘oya ekanligini tan oldi. Xususan, Qonunchilik palatasining mas’ul qo‘mitasi jismoniy va yuridik shaxslar mahsulot (xizmat)ni realizatsiya qiluvchi subyekt bo‘lishi mumkinligiga aniqlik kiritdi. Hujjatning avvalgi tahririni amalda saqlash muammolarga olib kelishi mumkin, – deydi u.

Bundan tashqari, bugungi kunda iste’molchi ishlab chiqaruvchi yoki iste’mol tovarlari (xizmatlari)ni sotuvchi tashkilotni moliyaviy iste’mol krediti olganligi haqida yozma ravishda oldindan xabardor qilishi shart. Endi bildirishnoma tartibi chiqarib tashlandi.

Doniyor G‘aniyev avvalroq ushbu tuzatishlarning ahamiyatini tushuntirgan edi. “Bu mantiqsiz cheklov bir tomondan mamlakat aholisiga noqulaylik tugʻdirib, tanlash imkoniyatini cheklab qoʻygan boʻlsa, ikkinchi tomondan “mahalliylashtirish” shiori ostida mahalliy monopoliyalarni qoʻllab-quvvatlab, tovar va xizmatlar narxining oshishiga xizmat qildi va bu orqali raqobatdosh bo’lmagan muhitni shakllantirishga xizmat qiladi”, – dedi u.

Parlament a’zosining aytishicha, bugungi kunda O‘zbekiston aholisi “mahalliy monopoliyadagi avtomobillar bilan narx va sifat jihatidan raqobatlashadigan” xorijda ishlab chiqarilgan elektromobillarni sotib olish yoki sifatli uy-ro‘zg‘or buyumlari sotib olish uchun banklardan iste’mol krediti ololmaydi. 

“Oqibatda odamlar bunday tovarlarni faqat boʻlib-boʻlib, bank isteʼmol kreditidan bir necha barobar yuqori foiz stavkalari boʻyicha, maishiy texnika doʻkonlari yoki ishonchsiz lizing kompaniyalaridan sotib olishga majbur boʻlmoqda”, – deydi u.

Prezident Shavkat Mirziyoyev 2018-yilning oktabr oyida imzolagan farmoni bilan 2019-yil 1-yanvardan faqat mahalliy ishlab chiqarilgan mahsulotlarni xarid qilish uchun isteʼmol krediti berish talabini bekor qilish toʻgʻrisida farmon berilgan edi.

2020-yil iyun oyida Vazirlar Mahkamasi ham ushbu talabni 2021-yil oktabrigacha bekor qilish to‘g‘risida qaror qabul qilgan edi.

2020-yil iyul oyida Monopoliyaga qarshi qo‘mita chet elda ishlab chiqarilgan tovarlarga iste’mol kreditlarini, kreditning o‘zini esa naqd va xorijiy valyutada berishni taklif qilgan edi. Ammo bu tuzatishlar jamoatchilik muhokamasidan keyin hech qachon qabul qilinmadi.

“Iste’mol krediti to‘g‘risida”gi qonunga o‘zgartishlar kiritish to‘g‘risidagi qonun loyihasini jamoatchilik muhokamasi 2022-yil sentabr oyida yakunlandi.

Shunday qilib, to‘rt yildan ko‘proq vaqt o‘tgach, Qonunchilik palatasi tegishli tuzatishlarni ma’qulladi. Hujjat hali ham Senatda ko‘rib chiqilishi va prezident tomonidan imzolanishi kerak.