2024-yilda subsidiyalar uchun qariyb 30 trillion so‘m ajratilishi rejalashtirilgan.

Spot xabariga ko’ra, Iqtisodiyot va moliya vazirligi 2024-2026-yillarga mo‘ljallangan byudjet xabarini e’lon qildi. U davlat moliyasi bilan bog’liq rejalar va prognozlarni belgilaydi.

Vazirlik mutaxassislari kelgusi yil uchun byudjet prognozini taqdim etdi. Uning jamlanma xarajatlari 312,8 trillion so‘m yoki yalpi ichki mahsulotga nisbatan 24 foizni, byudjet taqchilligi esa YaIMga nisbatan 4 foizni tashkil etadi.

Subsidiyalarga qariyb 29,8 trillion so‘m sarflanishi rejalashtirilgan – bu umumiy xarajatlarning 9,5 foizini tashkil etadi. Taqqoslash uchun, ijtimoiy nafaqalar hajmi 18,6 trillion so‘mni (5,9 foiz) tashkil etadi.

Mablag‘larning asosiy qismi (28,38 trillion so‘m) davlat dasturlari doirasidagi subsidiyalarga yo‘naltiriladi. Shu bilan birga, ularning hajmi joriy yilga nisbatan qisqaradi – Iqtisodiyot va Moliya vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, u 31 trillion so‘mdan sal ko‘proqni tashkil qiladi.

Subsidiyalashning eng katta bandi tabiiy gazni sotib olish va sotish narxlari oʻrtasidagi farqni qoplash boʻladi – buning uchun 9,5 trillion soʻm ajratiladi. Shu bilan birga, u 2023-yil uchun prognozga nisbatan deyarli yarmiga kamayishi kerak.

Yana 4,49 trillion so‘m issiqlik korxonalariga kompensatsiya to‘lashga yo‘naltiriladi, bu joriy yilga nisbatan qariyb 2,5 barobar ko‘p. Bu taʼlim tizimiga ajratilgan umumiy byudjet xarajatlaridan (4,77 trln. soʻm) sal kamdir.

Nodavlat bog‘chalarga byudjetdan 3,03 trillion so‘m (+9,7%) ajratiladi. Subsidiyalarning keyingi yirik moddasi (2,5 trillion so‘m) — elektr energiyasi narxlaridagi farqni qoplash sog‘liqni saqlash xarajatlaridan (2,16 trillion so‘m) oshib ketadi.

Uy-joy sotib olish uchun subsidiyalar joriy yilga nisbatan 1,5 trillion so‘m yoki 28,4 foizga ko‘p bo‘ladi. Joriy yilda 705 milliard so‘m bo‘lsa, ayni shu mablag‘ jamoat transportida yo‘qotishlarni qoplashga yo‘naltiriladi.

2025-yil uchun byudjet xarajatlarining prognoz hajmi 362,5 trillion so‘mni tashkil etadi. Shundan 6 trillion so‘m (1,65 foiz) gaz va 2,5 trillion so‘m (0,7 foiz) elektr energiyasi uchun subsidiyalarga yo‘naltirilishi rejalashtirilgan.

Oʻzbekiston uchun avgust oyidagi prognozida Fitch byudjyet taqchilligi oshishi ehtimolini qayd etgan. Agentlik uning sabablaridan biri sifatida energiya tariflari islohoti kechiktirilgani va subsidiyalar saqlanib qolayotganini ko‘rmoqda.