British Amerikan Tobakko 1994 yildan buyon O’zbekiston bozorida faoliyat yuritib, 1000 dan ortiq xodimlarni ish bilan ta’minlamoqda. «British Amerikan Tobakko» ning O’zbekiston iqtisodiyotiga kiritgan sarmoyalari hajmi 400 million AQSh dollaridan oshdi.
Kompaniya uchun asosiy tamoyil tamaki mahsuloti sohasida ham, yangi avlod mahsulotlari bozorida iste’molchining xolisona tanlov qilish va jamiyat bilan ochiq muloqot o’rnatish huquqini ta’minlash uchun iste’molchilarning imtiyozlarini qondirishdir.
Kompaniyaning bosh direktori Igor Kolesnikov O’zbekistondagi investitsion salohiyat va istiqbollar haqida o’z fikrlarini bildirdi.
-Bu yil bizning kompaniyamiz o’zining 25 yilligini nishonlamoqda. O’zbekistondagi bir necha xorijiy kompaniyalardan biri bo’lib, u ko’p yillar davomida qiyin davrlarda va iqtisodiy qiyinchiliklar davrida omon qolishga muvaffaq bo’ldi. O’tgan yillarda O’zbekiston biznesida, asosan, valyuta konvertatsiyasi bilan bog’liq ko’pgina qiyinchiliklar mavjudligi sir emas.
Endilikda iqtisodiyotni liberallashtirish va islohotlar tufayli Buyuk Britaniyada ota-onaga dividendlar to’lash va mahsulotni yaxshilash uchun yangi uskunalar xarid qilish imkoniyatlari sezilarli darajada oshdi. Shu sababli biz so’nggi iqtisodiy islohotlarni qo’llab-quvvatlaymiz va mamlakat hukumati – tajribamiz, bilimlarimizga yordam berishga tayyormiz.
Bu yil yangi imkoniyatlar ochilishi munosabati bilan biz yangi investitsion loyihani ishlab chiqyapmiz – quritilgan mevalarni yetishtirish, qayta ishlash va eksport qilish bilan shug’ullanadigan mahalliy «SamFrukt» kompaniyasining yarmini sotib oldik. Shunday qilib, Samarqandda quritilgan mevalarni ishlab chiqarish 6 barobarga ko’payadi, shuning uchun xorijga eksport qilish 6 barobarga ko’payadi.
Bundan tashqari, u ko’proq ish o’rinlarini yaratadi va O’zbekistonda o’z biznesimizni diversifikatsiya qilishga imkon beradi.
-Sizningcha, O’zbekistonning potentsial investorlar, xususan, chet elliklari nuqtai nazaridan asosiy afzalliklari nimada?
– Shubhasiz, bu mamlakat katta salohiyatga ega, chunki u tez rivojlanayotgan iqtisodiyotga ega Markaziy Osiyodagi eng katta aholi punktidir. Ilgari O’zbekiston sarmoyadorlarni jalb qilmagan, hozir esa vaziyat o’zgarib bormoqda. Albatta, islohotlar tez va oson o’tmaydi. Ushbu islohotlarni amalga oshirishda muammolar mavjud, ammo mamlakat o’rganmoqda va harakat vektori to’g’ri belgilangan.
-Sizning fikringizcha, yashash va rivojlanish qanchalik qulay, O’zbekistonda bolalarni qanday qilib rivojlantirish mumkin?
«Men O’zbekistonga 2017 yilda kelganman va so’nggi ikki yil ichida ko’plab sohalarda katta o’zgarishlarni sezdim, qisqasi, yashash yanada qulay bo’ldi.
Shuni eslatib o’tmoqchimanki, O’zbekistonda ta’lim sohasida ishlash uchun hali biror narsa bor – mutaxassislar etishmasligi va zamonaviy metodika mavjud emas.
-Investorlar uchun xavf-xatar mavjudmi?
-Aslida, hamma joyda xavf bor. Bugun ko’plab sarmoyadorlar O’zbekistonga qiziqish uyg’otmoqda, biroq ular hali ham bozorga kelishga jur’at etmaydilar, chunki mamlakatdagi o’zgarish bosqichida hali ko’p narsa bor. Ish uchun barqarorlik va prognozlik muhim ahamiyatga ega. Potensial investorlar mamlakat barqarorligiga, avvalambor, qonunchilikda ishonchli emas. Bu hozirgi kunda eng keng tarqalgan xavf hisoblanadi. Islohotlar boshlanganidan beri ikki yil juda qisqa vaqt va vaziyatni qanday rivojlanishini hech kim bilmaydi.
-Sizning ishingiz uchun nima to’sqinlik qiladi va sizning fikringizcha, O’zbekiston qonunchiligida sohada biznesni yuritish uchun yanada qulay shart-sharoit yaratish uchun nima qilish mumkin?
-Men qaror qabul qilishda shaffoflikni yaratish kerakligini aytmoqchiman, ya’ni hukumatga tadbirkorlar bilan maslahatlashishga zarar yetkazmaydi. Misol uchun, soliq islohoti boshlanishidan oldin mamlakatda ko’p yillik tajribaga ega yirik tadbirkorlarning fikrini hisobga olish kerak deb o’ylayman.
Biznes bilan muloqot o’rnatish kerak. Yaxshi tashabbuslardan biri bu yil Xorijiy investorlar kengashini tashkil etishdan iborat.
-O’zbekistonda o’z biznesini ochish va tashkil etishdan manfaatdor xorijiy kompaniyalarga qanday maslahat berasiz?
-Birinchidan, bu yerga kelib, O’zbekistonni ko’r. Bu mamlakatda ajablanadigan va g’ururlanadigan narsa bor. Bu yerda biznes yuritayotgan xorijlik ishbilarmonlar bilan yaxshi muloqot o’rnatish, o’z fikrlarini eshitish va ularning tajribalari haqida bilish kerak.